GÓRĄ PRZEMILCZANI, OBURZENI

Dwie książki ważne, a słabo obecne, zostały własnie dostrzeżone. Jedna z nich to „Oburzeni”, zbiór esejów opisujących ważne zjawisko przemilczane przez establishment III RP. 

Ci, którzy czytają, wiedzą, że tytuł Książki Roku, który otrzymała „Wielka księga patriotów polskich”, a także nagroda specjalna wręczona „Oburzonym”, trafiły w niezłe ręce. Obie sygnowane przez wydawnictwo Biały Kruk znalazły się wśród publikacji nagradzanych już po raz dwunasty przez „Magazyn Literacki Książki”.

- Odsłaniają mechanizmy funkcjonowania systemu, który jest swoistym mikstem epoki PRL z demokracją, wolnego rynku z gospodarką mafijną, wolności ze swawolą, kultury z dehumanizacją życia - mówi o autorach "Oburzonych" Piotr Dobrołęcki z jury nagrody. Nagrodzone pozycje są typowane spośród książek wyróżnionych tytułami Książek Miesiąca przez zespół pod przewodnictwem Krzysztofa Masłonia, znanego krytyka i bibliofila. Wyróżnienia przyznawane są ze względu na wartości poznawcze, literackie i artystyczne książek. Gala, która zgromadziła wydawców, autorów i czytelników, odbyła się w Bibliotece Narodowej w Warszawie. 

Oprócz nagrodzonej w kategorii Historia „Wielkiej księgi…”, dostrzeżono także „Ostatnie rozdanie” Wiesława Myśliwskiego, „Legion” Elżbiety Cherezińskiej, „Obłęd ‘44” Piotra Zychowicza i „Za żelazną kurtyną” Anne Applebaum. Tytuł Wydawcy Roku 2013 r. zdobyło co prawda Wydawnictwo Burda Książki, ale pewnie blisko tego wyróżnienia było krakowskie wydawnictwo Biały Kruk, któremu przypadł jeszcze jeden laur, Nagroda Specjalna za Najlepszą Publicystykę za „Oburzonych”.

Dwie książki „Białego Kruka”, dostrzeżone przez jury nagrody, są bardzo różne. „Wielka księga…” to kilkaset autorskich biogramów, a w zasadzie opowieści o wybitnych Polakach - od początków państwa polskiego aż po czasy współczesne - ich losach i postawach. Są wśród nich władcy, wodzowie, politycy, święci, naukowcy, sportowcy, ludzie kultury, ale także lokalni bohaterowie, którzy w swoich miejscowościach pracowali dla Polski. Wśród 50 autorów i redaktorów dzieła, znaleźli się wybitni profesorowie: Piotr Biliński, Andrzej Nowak, Ewa Ichnatowicz, Andrzej Waśko i Jan Żaryn.

Natomiast „Oburzeni” to 15 esejów, autorstwa wybitnych postaci polskiego życia publicznego, naukowców , dziennikarzy, artystów, publicystów, którzy próbują wyjaśnić zjawisko protestów, marszów, przetaczających się przez Polskę w reakcji na stan państwa i proweniencję rządzących. Eseje m.in. ks. prof. Waldemara Chrostowskiego, bpa Antoniego Dydycza, prof. Piotra Glińskiego, prof. Zdzisław Krasnodębskiego, o. Tadeusza Rydzyka, Jarosława Kaczyńskiego, Wojciecha Reszczyńskiego, Jana Pospieszalskiego i Antoniego Macierewicza zilustrowane są fotografiami Adama Bujaka. Zdjęcia są bardzo sugestywne i stanowią ważny głos wybitnego fotografa w tej sprawie.

Część "Oburzonych" na gali
Fot. Magazyn Literacki Książki

– Ta książka opisuje zjawisko niesamowicie ważne, które jednocześnie jest przez wszystkie instytucje związane z tzw. elitą rządząca w Polsce, przemilczane i praktycznie nie opisywane – mówił w kuluarach gali prof. Piotr Gliński. – A zjawisko dotyka podstawowych spraw dla bytu narodu, dla naszej wolności itd. I dotyczy setek tysięcy ludzi. I tych ludzi wypycha się poza system, instytucje publiczne. Państwo ma nie być dla nich, mają być wyłączeni, wykluczeni. Dlatego są oburzeni i nie godzą się na to. Sama książka, która okazała się ważnym głosem publicznym, też została przemilczana, teraz okazuje się, że niektórzy ją jednak dostrzegli.

Witold Dudziński

wdd@onet.eu

Mikst PRL z demokracją

Piotr Dobrołęcki, członek jury nagrody:

Autorzy tekstów zawartych w książce odsłaniają mechanizmy funkcjonowania systemu, który jest swoistym mikstem epoki PRL z demokracją, wolnego rynku z gospodarką mafijną, wolności ze swawolą, kultury z dehumanizacją życia. Wypowiadają się na tych łamach, nieraz bardzo błyskotliwie, ludzie o dużej wiedzy, wybitni myśliciele, doświadczeni działacze – wszyscy mocno zatroskani. Profesorowie, politycy, hierarchowie, ludzie kultury, dziennikarze, autorzy książek – wszyscy poważnie zaniepokojeni. Sędziwy kardynał, artysta fotografik, międzynarodowy wykładowca, wybitny biblista, słynny zakonnik, młody naukowiec, ciemiężony parlamentarzysta, niezależny przedsiębiorca, bezkompromisowa reporterka, kandydat na premiera i były premier, odważny i rozważny biskup, dociekliwy recenzent – wszyscy chcą pomóc. A pomoc w tym przypadku oznacza stanowczą niezgodę na zło.